İçindekiler
Boyun Fıtığı
Boyun fıtığı, omurganın boyun bölgesindeki disklerin aşınması veya yerinden kayması sonucu oluşan bir rahatsızlıktır. Boyun omurları arasındaki diskler, omurganın hareket kabiliyetini sağlarken, aynı zamanda dışarıdan gelen baskılara karşı tampon görevi görür. Ancak zamanla, ağır kaldırma, uzun süre hareketsiz kalma, masa başı iş yapma gibi nedenlerle bu disklerin jelatinimsi yapısı zarar görebilir. Diskin dış tabakasının zayıflaması veya yırtılması sonucu, diskin içindeki madde dışarı taşarak sinirlere baskı yapar ve bu durum boyun fıtığı olarak adlandırılır.
Boyun fıtığı, boyun bölgesinde ağrıya, kollarda uyuşma ve güç kaybına neden olabilir. Fıtık ilerledikçe, omurilik ve sinir köklerine yaptığı baskı artabilir, bu da hastada hareket kısıtlılığına yol açabilir. Kişinin yaşam kalitesini ciddi anlamda düşüren boyun fıtığı, özellikle masa başı işlerde çalışanlar, ağır kaldıranlar ve hareketsiz yaşam tarzına sahip olanlar arasında yaygındır.
Erken teşhis, doğru tedavi yöntemleri ve yaşam tarzında yapılan bazı değişikliklerle boyun fıtığı kontrol altına alınabilir. İleri vakalarda cerrahi müdahale gerekse de, birçok hastada düzenli egzersiz ve ameliyatsız tedavi yöntemleri ile iyileşme sağlanabilir.
Boyun Fıtığı Ameliyatı Nedir?
Boyun fıtığı ameliyatı, servikal bölgedeki omurlar arasındaki disklerin yer değiştirmesi ve sinir köklerine baskı yapması sonucu oluşan ağrıyı, uyuşmayı ve güç kaybını gidermek amacıyla yapılan bir cerrahi işlemdir. Ameliyatın temel hedefi, fıtıklaşmış diskin çıkarılması veya baskı yapan yapının düzeltilmesiyle omurilik ve sinir kökleri üzerindeki baskıyı azaltmaktır.
Boyun Fıtığı Ameliyatı Ne Zaman Gerekir?
Boyun fıtığı, genellikle aşınan disklerin bozularak omurilik sinirlerine baskı yapması sonucu ortaya çıkar. Ağrı, uyuşma ve güç kaybı gibi şikayetler hafifse, çoğu hasta ameliyatsız yöntemlerle tedavi edilebilir. Ancak, aşağıdaki durumlarda boyun fıtığı ameliyatı gerekli hale gelebilir:
- Yoğun ve şiddetli ağrı
- İlaç, fizik tedavi ve diğer ameliyatsız tedavi yöntemlerinin yetersiz kalması
- İlerleyen sinir hasarı belirtileri (kas zayıflığı veya refleks kaybı)
- Gelişen hareket kısıtlılığı veya omurilik üzerindeki baskıya bağlı felç riski
Boyun Fıtığı Ameliyatı Yöntemleri Nelerdir?
Boyun fıtığı ameliyatlarında birkaç farklı cerrahi yöntem bulunmaktadır:
- Diskektomi: Bu yöntemde, baskı yapan disk çıkarılır ve sinir kökü üzerindeki baskı azaltılır. Diskektomi genellikle boyundan bir kesi ile yapılır ve disk çıkarıldıktan sonra iki omurun kaynaması sağlanır.
- Mikrodiskektomi ve Füzyon: Bu yöntemde mikroskop veya endoskop kullanılarak daha küçük bir kesik ile ameliyat yapılır. Disk çıkarıldıktan sonra omurlar arasına kaynamayı sağlamak amacıyla bir malzeme yerleştirilir.
- Servikal Disk Protezi: Fıtık ve kireçlenme temizlendikten sonra, omurlar arasına hareketli bir protez yerleştirilir. Bu yöntem, boyun hareketlerinin korunmasını ve hareket kısıtlılığının önlenmesini hedefler.
Boyun Fıtığı Ameliyatının Riskleri
Her cerrahi işlemde olduğu gibi, boyun fıtığı ameliyatının da bazı riskleri vardır. Bunlar:
- Ses kısılması
- Yutmada güçlük
- Kesi yerinde kanama ve enfeksiyon
- Beyin-omurilik sıvı kaçağı
- Solunum güçlüğü ve yemek borusu zedelenmeleri
Riskler düşük olmasına rağmen, doktor ve hastane seçimi, risklerin en aza indirilmesi açısından önemlidir.
Ameliyat Sonrası İyileşme Süreci
Boyun fıtığı ameliyatından sonra iyileşme süresi, hastanın genel sağlık durumuna ve kullanılan cerrahi yönteme bağlı olarak değişiklik gösterir. Hastalar ameliyat sonrası genellikle 1-2 gün hastanede kalır ve taburcu olduktan sonra bir süre boyunluk kullanmaları önerilir. Hastalar, doktor tarafından verilen egzersiz programlarına sadık kaldıklarında daha hızlı iyileşir ve normal yaşamlarına dönme süreçleri kısalır.
Boyun Fıtığı Ameliyatı Sonrası Beslenme
Ameliyat sonrası beslenme, doku iyileşmesini desteklemek için protein, vitamin ve mineral açısından zengin besinlerle desteklenmelidir. Özellikle anestezi sonrası sindirim sistemi hassas olabileceğinden, ilk birkaç gün hafif ve sindirimi kolay yiyecekler tercih edilmelidir.
Boyun Fıtığı Ameliyatı Sonrası Enfeksiyon Belirtileri
Ameliyat bölgesinde şişlik, kızarıklık, ateş veya ağrı gibi enfeksiyon belirtileri görülmesi durumunda hemen doktora başvurulmalıdır. Enfeksiyonun erken fark edilmesi, tedavinin hızlı ve etkili bir şekilde yapılmasına olanak tanır.
Boyun Fıtığı Hakkında Sıkça Sorulan Sorular
Boyun fıtığı tekrarlar mı?
Ameliyat, sinir kökünü baskıdan kurtardığı için aynı bölgede tekrar fıtık oluşumu genellikle beklenmez. Ancak farklı bölgelerde tekrar etme riski mevcuttur.
Boyun fıtığı ameliyatından sonra ağrı devam eder mi?
Sinir baskısının kalkması ile birlikte ağrılar büyük oranda azalır. Ancak kireçlenme gibi diğer sorunlar mevcutsa ağrı kısmen devam edebilir.
Boyun fıtığı kalbi etkiler mi?
Boyun fıtığı doğrudan kalbi etkilemez. Ancak, boyun fıtığının neden olduğu ağrılar ve sinir sıkışmaları, göğüs bölgesine yayılabilir ve kalp rahatsızlığıyla karıştırılabilecek belirtilere yol açabilir. Bu gibi durumlarda doğru teşhis için bir uzman tarafından değerlendirme yapılması önemlidir.
Boyun fıtığı baş ağrısı yapar mı?
Evet, boyun fıtığı baş ağrısına neden olabilir. Boyun bölgesinde sinirlerin sıkışması ve kasların gerilmesi, baş ağrılarına yol açabilir. Özellikle ense kökü ve şakaklara yayılan baş ağrıları boyun fıtığının bir belirtisi olabilir.
Boyun fıtığı nasıl anlaşılır?
Boyun fıtığı genellikle boyun, omuz ve kol ağrıları, uyuşma ve karıncalanma gibi belirtilerle kendini gösterir. Bu belirtilerin yanı sıra kol ve parmaklarda güç kaybı da yaşanabilir. Kesin teşhis için MR gibi görüntüleme yöntemleri ve uzman bir doktorun değerlendirmesi gereklidir.
Boyun fıtığı nerede olur?
Boyun fıtığı, boyundaki omurlar arasındaki disklerin hasar görmesi ve sinirlere baskı yapmasıyla meydana gelir. Genellikle C5-C6 ve C6-C7 omurları arasında görülür, ancak boyundaki diğer omur seviyelerinde de ortaya çıkabilir.
Op.Dr. Bahadır Seyhan
Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanı
1997 yılında GATA Askeri Tıp Akademisi'nden mezun olan Op. Dr. Bahadır Seyhan, 2004 yılında GATA'da Ortopedi ve Travmatoloji alanında uzmanlık eğitimini tamamlamıştır. Uzmanlık eğitiminden sonra, 2004-2008 yılları arasında Diyarbakır Asker Hastanesi, 2008-2015 yılları arasında Etimesgut Asker Hastanesi, 2016-2020 yılları arasında Etimesgut Şehit Sait Ertürk Devlet Hastanesi ve 2020-2023 yılları arasında Ankara Özel 100. Yıl Hastanesi'nde görev alarak deneyim kazandı. Şu anda kendi muayenehanesinde Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanı olarak hastalarına hizmet vermekte, bel ve boyun fıtığı gibi omurga rahatsızlıklarına yönelik hem cerrahi hem de cerrahi olmayan tedavi yöntemleriyle çözüm sunmaktadır.